23 december 2017

"Den grooten oorlog" van mijn Franse overgrootvader.



Mijn overgrootvader Arthur Anciaux wordt in 1888 te Sars-Poteries (F59) geboren als oudste van twee jongens, thuis in de rue Le Baty.

In 1911 huwt hij met het meisje dat hij enkele jaren voordien goddeloos bezwangerde en waaruit een eersteling, Edouard, geboren werd. In het Sars-Poteries van die tijd waren de Anciaux's al geen katers om zonder handschoenen aan te pakken naar het schijnt. Ik sprak ooit met oudere mensen die dan weer van hùn ouders één en ander gehoord hadden en konden vertellen over mijn voorvaders. Mogelijks trok mijn Arthur zich daar bitter weinig van aan, nog zo'n karaktertrek die dna-gewijs doorgegeven werd denk ik dan, want als je drie jaar wacht om je kind te erkennen... Het bleek overigens wel een goed en "vruchtbaar" huwelijk te zijn hoor: 54 jaar getrouwd en 12 kinderen. Neen, mijn overgrootvader was geen stille of rustige...

In juni 1918 wordt hij als opgeroepen soldaat met het 150e Infanterieregiment naar Saint-Mihiel gestuurd, een onooglijk klein dorpje waarvan de naam langer is dan de hoofdstraat. Saint-Mihiel ligt ergens aan de Maas in de streek van Metz in het toenmalige departement Lorraine en werd sinds september '14 bezet door den Duits mit freunden aus Oostenrijk-Hongarije, de dubbelmonarchie die op haar laatste benen liep, ze zou ontbonden worden in oktober '18 en uiteindelijk de twee gekende landen vormen.

Arthur neemt actief deel aan de gevechten, toen nog meer oog-in-oog dan de latere W.O.II. Hij zal er een gruwelijke hekel aan Duisters aan overhouden en vooral veel leed en verdriet zien. Er zijn in de familie verhalen dat hij onder dode lichamen gelegen heeft, vrienden wou helpen maar dan zelf beschoten werd, uiteindelijk diezelfde vienden zag sterven... Dat leed en verdriet stimuleert hem bij zijn terugkeer om zich sociaal te engageren in lokale verenigingen en later de politiek. Hij staat mee aan de wieg van de lokale afdeling van wat later de PS zal worden. Ja, ik weet het, ne sos. Gniffel nu eventjes en zorg dat je uitgegniffeld bent de volgende keer dat we mekaar zien.

Al was hij voor mijn part appelblauw zeegroen, kleur interesseert mij niet in deze. Ik heb enorm veel respect voor deze man en bij uitbreiding iedereen die iets van zichzelf gaf in die gruweltijden van de oorlog. Respect, dankbaarheid ook, voor al diegenen die niet terugkwamen...


Cool runnings,

Emmanuel

29 oktober 2017

Het is 49 jaar geworden, het!





Vandaag is het 49 jaar geleden dat ik plots gebombarbeerd werd tot "den oudste van de twee"

What the f*ck, dacht ik (mijn kennis van het hoofse Engels was al de moeite), ik kom net kijken, vorige week nog mijn eerste verjaardag gevierd?! Tuurlijk had ik op mijn feestje wel gezien dat mijn mama nogal een dikke buik had maar daar vraag je uit beleefdheid niet naar.

Maar dus: lap, gedaan het zalige leventje van door iedereen's handen te gaan en bewierookt te worden om mijn mooie oogskes, strak lijveke en natuurlijke charme... Een broerke in huis.

Ik deed als baby wat van een baby en grote broer verwacht werd: voordoen hoe je 's nachts wat last krijgt van krampjes, luiertje nog eens nat maken wanneer je net verschoont bent, zonder taal aangeven dat sommige ingrediënten uit de overigens voortreffelijke keuken van mama en onze grootmoeders een bepaald efect hadden op de darmpjes, huilen als een sirene, ...
Ik moet mijn taak met verve gedaan hebben want broerke was in àlles veel straffer dan ik, zo straf zelfs dat hij meer in het hospitaal lag dan naast mij in de kamer. Heel soms had ik er wel wat medelijden mee natuurlijk, maar meestal was ik blij dat ik dan eens rustig met de schaarse autootjes kon spelen waar hij niét de wieltjes had afgebeten. RIP, dat blauw Peugeootje van het merk Majorette... Nooit meer hetzelfde gevonden.

Onze pubertijd verliep voorspoedig, Vincent zocht zich een weg naar de vele goede punten op school, ik zocht me een weg naar de interessantere punten bij de vertegenwoordigsters van de andere sekse. Als er éne in huis goed studeert mag je als ouders al content zijn vond ik. Boodschap voor mijn dochters: ben ondertussen van dat idee afgestapt.
Mijn broer was trouw en dicreet, hij zweeg wanneer ik weer eens de fiets op sprong om ergens "schoolwerk" te gaan doen. Af en toe merkte ik wel enige onrust maar niets dat een ferme zak poepkes niet kon oplossen.

Toen ik later van huis weg ging en nog even in mijn lege kamer beetje zat te huilen, kwam hij naast mij zitten. Vanaf dan had ik wel door dat dat mormel dat heel mijn jeugd mijn liefdevol aanhangertje was en soms als een eendenkuiken achter mij gelopen had ook stilaan af en toe mijn locomotief ging worden.

Vic is, zoals mijn beminde eega Sandra Gerritje Wajer zou zeggen, "schoon opgedroogd", van iel sukkelke een vent geworden. Hij doet nog steeds hard zijn best om goede punten te halen in het leven en ook nu lukt hem dat weer. Ik heb door de jaren heen al veel gelegenheden meegemaakt waarbij ik terecht fier op hem was, waar ik even twijfelde om hem te vergeven dat hij destijds mijn speelgoed molde, twijfelde ja.

Maar, ik ben het meest fier op het feit dat hij mijn broerke is, ik zijn broer ben. Dat we in die 49 jaar nooit één keer ruzie gehad hebben en dat dat er ook niet zit aan te komen.

Gelukkige verjaardag kleine!


Emmanuel

25 mei 2017

Mémé lette op de kleintjes...





Mijn Belgische grootmoeder, mijn mémé, was van eenvoudige komaf, een hardwerkende familie die niet teveel kapsones had en vond dat anderen dat ook best niet hadden.

Ze trouwde op 28 januari '42 te Drongen met Roger Frodure, die ze heel haar leven liefdevol jennend "haar boerke uit Hansbeke" zou noemen. Jazeker, pépé was een klompkesventje geweest.

Een gezin dat de oorlog meegemaakt heeft zal ongetwijfeld op een heel andere manier naar het leven gekeken hebben dan dat wij dat tegenwoordig doen. Dat was ook het geval met de financiën.

Na een tijd "gediend" te hebben besloot mémé thuis te blijven en was mijn grootvader de enige kostwinner met zijn werk in de vroegere fabriek van Vynckier aan de Nieuwe Vaart. Alle dagen netjes over en weer met de fiets van Meulestede naar het werk.
Thuis hield mémé dan een huishoudboekje bij met allerlei kleine en grote uitgaven, kwestie van zicht te houden op de zuur verdiende centjes want een vetpot verdiende je toen niet op fabriek. Het gezin van drie, mijn mama was er ondertussen ook al, kwam zonder noemenswaardige problemen rond maar moest natuurlijk niet te gek doen. De cijfers in het huishoudboekje waren immers onverbiddelijk duidelijk.

Toen in '67 en '68 twee dotten van kleinzoons de Glasgowstraat in Meulestede opfleurden werd dat boekje nóg belangrijker natuurlijk. Gelukkig was mijn mémé best handig met de naaimachine en kon ze zo wat recupereren. Dat becijferde en noteerde ze dan ook, een voorbeeld: het maken van een wollen kleedje dat ze in de winkel gezien had kostte 250 frank, ze spaarde er blijkbaar 500 frank mee uit. Staat allemaal in...juist, het boekje.

Ik heb het huishoudboekje een tijd geleden gekregen van mijn mama, voor in mijn archief. Ik kijk er af en toe nog eens in en besef steeds weer dat het niet altijd evident moet geweest zijn en dat mijn grootouders spaarzaam maar heel opgewekt leefden. We hebben er als kleinzoons nooit iets te kort gehad en ik ben nog altijd dankbaar voor de nieuwe fiets die mijn broer en ik op 22 juli 1975 gekregen hebben voor de aardige som van 6000 frank!

Mijn mémé lette op de kleintjes, dat staat allemaal in haar boekje...



Cool runnings.

Emmanuel

02 januari 2017

Mijn papa, één van mijn helden...





Mijn papa, mijn vader, mijn held. Vandaag is het vier jaar geleden dat ik heb moeten afscheid nemen.

Nooit meer naar iemand kunnen bellen, nooit meer raad kunnen vragen, nooit meer... alles dus.




Cool runnings,

Emmanuel

01 januari 2017

Wilhelmina "Willemijn" Van Gogh...





Tijdens onze jaarlijkse vakanties naar de Veluwe neem ik graag de tijd om wat interessante weetjes over de voorouders van mijn Wajerke op te zoeken. Dat kan gaan van hoe het leven indertijd verliep, over oude foto's tot namen van plaatsen of bekende personen.

Veldwijk, oorspronkelijk een gehucht en landgoed bij Ermelo waar nog steeds de boerderij staat die aan de basis lag van de familienaam van mijn lieftallige echtgenote, werd met verloop van tijd erg bekend door het daar gestichte psychiatrisch ziekenhuis. Het terrein bestaat uit een groot aantal paviljoenen, her en der verspreid in het groen van de bossen.

Er bevindt zich een kleine begraafplaats die nu in onbruik is geraakt maar wel nog onderhouden wordt.
Naar deze begraafplaats reed ik vorige week om er het graf van Wilhelmina Van Gogh te bekijken.
Het is een eenvoudige, grijze, steen. In 2012 nog ten prooi gevallen aan grafschennis, er ontbreekt nu een hoek.

Wilhelmina was een zus van Theo en Vincent Van Gogh en dochter uit een gezin van zeven kinderen, waarvan er eentje doodgeboren werd.
Het verhaal van voornoemde broers kenden we al, zus "Willemina" was anders ook geen saaie mus: ze verzorgde zieken in een ziekenhuis, had een niet onaardige pen en was een hevige feministe. Ze begon echter al erg vroeg tekenen van iets als dementie te krijgen en verhuisde noodgedwongen naar Veldwijk op 40 jarige leeftijd.
Haar toestand verslechterde, ze at zelden en moest bijgevoed worden, ze kreeg driftbuien en ondernam enkele zelfmoordpogingen. Sommige verhalen spreken over een Wilhelmina die apatisch in bed bleef liggen, zelfs bij bezoek van haar familie. Ze overleed in 1941 na een kort ziekbed, ze werd 79...



Cool runings,

Emmanuel